Ik zou haast zeggen: wie is er niet groot mee geworden? Het begint al vroeg: autowassen, grasmaaien, tuin omspitten, oppassen e.d.. Eerlijk verdiende zakcentjes, maar wel zwart.
Het gaat om twee vragen: 1. Wat is zwart geld? 2. Wat doe je ermee?
Eerst antwoord op vraag één. Misschien is het verdiend met (zwart) werken. In dat geval betaalt de werkgever geen loonbelasting, premies en dergelijke. Het loon ‘verdwijnt’ rechtstreeks in de zak van de medewerker. Die krijgt meer, want hier geldt de formule: bruto = netto.
Zwart geld kan ook ontstaan wanneer je spullen uit je bedrijf verkoopt die niet ‘in de boeken’ staan. Het geld ‘verdwijnt’ in eigen zak. Opnieuw: bruto = netto.
Iedereen blij? Nee, toch niet. Want hoewel het vooral voordelen lijkt te hebben, ondermijnt zwart geld ons sociaaleconomisch bestel. De maatschappij is zo ingericht dat we allemaal naar draagkracht meebetalen. Samen betalen voor onze scholen, wegen, medische zorg, het ambtelijk apparaat en de sociale zekerheid. Althans, dat is de bedoeling.
Zwart geld is “stiekem” geld, het is onzichtbaar. Sparen moet dan ook stiekem. Zet het op de bank en het is niet meer zwart. En bij grotere bedragen een grotere kans dat de belastingjongens en -meisjes moeilijk gaan doen. Niet naar de bank dus. En de rentevoet mag dan laag zijn, maar in een ouwe sok levert het helemáál niets op.
Toch zegt men ook dat onze economie zonder zwart geld vastloopt. Okay, dat is ook wel waar want zwart geld zorgt dat er gekocht blijft worden, ook als de portemonnee ‘officieel’ leeg is. Het doet dienst als smeermiddel van de economische motor. Geld dat je (officieel) niet hebt, maar toch kunt uitgeven. Is het daarmee goedgepraat? Mag het dan? Nee, dat nou ook weer niet, want die belasting hè…
Een aantal jaren geleden kreeg ik de (serieuze) vraag: “Algert, hoe boek ik zwart geld?” Dat zijn dus geen vragen die je aan je boekhouder moet stellen. Doe je dat toch, dan wordt het alsnog verantwoord in de boeken. Dat doen boekhouders nu eenmaal en dan is het dus niet meer zwart. Boekhouders laten zwart geld op die manier ‘verdwijnen’.
Een boekhouders zorgt dat je zakelijke financiën goed in de boeken komt. En privé? Wel, dat is privé.
De essentie van zwart geld is ook dat het privé is. Iedereen weet dat het er is, maar toegeven? Beter van niet. Uitgeven is een andere zaak.
En dat is het antwoord op vraag twee: “Uitgeven!”